0-3 tuổi là giai đoạn não bộ phát triển nhanh nhất, trẻ tò mò với thế giới xung quanh, chúng dần hình thành sự tự nhận thức và ham muốn khám phá mọi thứ, bắt chước tất cả những gì chúng nhìn thấy. Vậy làm sao chúng ta có thể tu dưỡng tốt và khiến trẻ thông minh hơn?
Thời điểm định hình chính của não bộ cơ thể là 0-5 tuổi, não tư duy bắt đầu phát triển từ 1 tuổi, và hình thành não bộ tâm trí bắt đầu từ 9 tuổi. Vì vậy, trước 3 tuổi, trẻ nên tập trung vào việc định hình cơ thể và trí não, bắt đầu phát triển một phần não tư duy. Để làm tốt điều đó, cha mẹ cần giúp con thực hiện tốt 5 khía cạnh “ngủ, ăn, vui vẻ, vận động và nói”. Dưới đây là một cái nhìn sâu hơn về cách thực hiện việc này.
1. Để đứa trẻ ngủ ngon
Não bộ của trẻ nhỏ chưa phát triển và dễ mệt mỏi, vì vậy chúng cần ngủ nhiều hơn để phục hồi năng lượng. Đồng thời, trong khi ngủ, cơ thể con người tiết ra serotonin, chất này giúp cho hoạt động của não bộ và não bộ tư duy hoạt động tốt hơn.
Thời gian ngủ của trẻ nhỏ giảm dần theo độ tuổi. Mất hơn 20 giờ ở giai đoạn đầu sơ sinh, 16-18 giờ ở giai đoạn cuối sơ sinh, thường là 14-15 giờ trong vòng 6 tháng và ít hơn 14 giờ trong hơn 6 tháng. Giấc ngủ trong ngày cũng được chuyển dần từ nhiều lần thành 2 lần, cho đến khi ngủ đủ 1 giấc.
Tư thế ngủ, nên để tư thế nằm ngửa, đầu quay sang một bên để tránh bị ngạt thở. Nếu trẻ thích các vị trí khác, hãy chú ý để bảo vệ an toàn cho trẻ. Khi trẻ được khoảng 3 tháng tuổi bắt đầu tập lật người thường bắt đầu tập vào ban đêm, xoay người trên giường, cũng có thể nằm nghiêng, chú ý quan sát trẻ để tránh trẻ lật sấp bụng hoặc mũi xuống gây ngạt thở.
Nếu trẻ thường xuyên thức giấc vào ban đêm, hãy cùng phân tích các nguyên nhân như trước khi đi ngủ chưa đủ giấc, ăn quá no, thói quen ọc sữa đêm? Vẫn phát triển một phong trào lớn hoặc cảm thấy không khỏe? Đó cũng có thể là vấn đề về sức khỏe hoặc môi trường ngủ, chẳng hạn như trẻ bị ốm, nhiệt độ và độ ẩm không phù hợp, tiếng ồn lớn … Nếu bạn tìm ra đúng nguyên nhân và hướng giải quyết hiệu quả thì bé sẽ nhanh chóng ngủ ngon trở lại.
2. Giúp trẻ ăn ngon và đầy đủ dinh dưỡng
Dinh dưỡng là nguồn sống và là cơ sở vật chất thiết yếu để phát triển trí não. Thực phẩm cân bằng dinh dưỡng có thể thúc đẩy sự bài tiết serotonin và đóng một vai trò trong việc thúc đẩy sự phát triển của não bộ.
Thông thường nên cho trẻ bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng vì sữa mẹ có hàm lượng dinh dưỡng đầy đủ nhất và mang lại khả năng miễn dịch tốt nhất cho trẻ. Tuy nhiên, nếu vì lý do đặc biệt, không thể bú mẹ hoàn toàn thì nên bổ sung thêm sữa công thức. Điều đặc biệt quan trọng là chọn sữa bột phù hợp với con bạn.
Khi trẻ được khoảng 6 tháng tuổi, các chất dinh dưỡng trong sữa mẹ không thể đáp ứng đầy đủ nhu cầu cho sự tăng trưởng và phát triển của trẻ, vì vậy đã đến lúc cần bổ sung thêm thức ăn bổ sung. Nguyên tắc là từ ít đến nhiều, từ loãng đến đặc và dừng ngay khi thấy không phù hợp. Sau khi trẻ thích nghi một thời gian, trẻ có thể ăn thức ăn phong phú hơn.
Ngay từ khi bắt đầu cho trẻ ăn thức ăn đặc, hãy cho trẻ dùng thìa để cố gắng phát triển khả năng tự chăm sóc của trẻ. Mặc dù đứa trẻ sẽ làm cho bữa ăn văng vãi với cảnh lộn xọn ở khắp mọi nơi, nhưng sự linh hoạt của bàn tay của trẻ được rèn luyện và khả năng tự chăm sóc bản thân được trau dồi một cách vô thức, quan trọng hơn là sửa chữa nó sau này.
3. Làm cho trẻ em hạnh phúc
Giữ cho đứa trẻ được bình yên sẽ thúc đẩy quá trình tiết ra serotonin, chất này sẽ phát triển trí não. Trẻ em không hoàn toàn vô tư, chúng cần sự kích thích tốt từ cha mẹ để làm cho chúng vui vẻ.
Trước khi trẻ đi ngủ, hãy chạm vào trẻ, bật nhạc, hát một số bài hát thiếu nhi để trẻ cảm thấy thoải mái và vui vẻ, chìm vào giấc ngủ yên bình trong bầu không khí rất ngọt ngào và ấm áp sẽ giúp trẻ ngủ yên vào ban đêm.
Khi trẻ đang ăn, chúng ta nhìn trẻ cười và nói điều gì đó với trẻ để kích thích trẻ thèm ăn và làm trẻ cảm thấy vui vẻ, chẳng hạn như “đồ ăn này màu đẹp quá, ngon quá, con ăn ngoan nhé”, “Con giỏi quá, con đã có thể ăn bằng thìa rồi này” …. Trẻ sẽ tiêu hóa tốt khi ăn một cách vui vẻ.
Khi rảnh rỗi, cha mẹ hãy cùng con chơi nhiều trò chơi hơn để kích thích sự phát triển của năm giác quan, tức là thúc đẩy sự phát triển của não bộ. Có rất nhiều trò chơi thích hợp cho trẻ chơi như bắn bánh, trốn tìm, xé giấy… vừa mang tính giáo dục vừa mang tính giải trí.
4. Cho trẻ vận động đầy đủ
Vận động thô và vận động tinh đều không thể tách rời với sự phát triển của não.
Vận động thô bao gồm ngẩng cao đầu, lật người, ngồi vững, bò, đứng, đi, nhảy,… Vận động này phát triển từng chút một từ thấp đến cao, thường thì quy luật 3 (tháng) lật, 6 ngồi, 10 đứng, 12 đi… vẫn luôn đúng với trẻ từ xưa tới nay, trừ một số trường hợp ngoại lệ. Bố mẹ hãy tôn trọng mô hình phát triển của trẻ, hỗ trợ trẻ và giúp trẻ thực hiện trơn tru từng bài tập chính.
Vận động tinh là chuyển động của các cơ nhỏ của bàn tay, bao gồm cầm, nắm, nhào, véo, ấn và lật. Bạn có thể cho trẻ một số quả bóng, sách, đồ chơi, … và để trẻ tự do chơi với tay của mình. Bạn cũng có thể cùng trẻ thực hiện một số trò chơi nhỏ như đẩy khối trụ, véo người, di chuyển bánh quy… để trẻ vừa vận động vừa chơi.
Tóm lại, 0-3 tuổi là giai đoạn quan trọng cho sự phát triển trí não của trẻ, chúng ta phải nắm bắt lấy nó. Nhưng cần lưu ý rằng để trẻ thông minh hơn, không nên vội vàng cho trẻ đi giáo dục sớm mà hãy thực hiện những cách giáo dục thông thường và đơn giản nhất: ngủ, ăn, vui, vẫn động, ngôn ngữ, điều mà cha mẹ bình thường nào cũng có thể làm được.