Dưới đây là chia sẻ của anh Xuân Quảng, hiện sống tại TP HCM về những sai lầm khi xây nhà không phù hợp với hoàn cảnh gia đình.

Bố tôi trước khi mất có chia cho các con mỗi người một ít tài sản. Tiền bố cho tôi đem mua một mảnh đất rộng khoảng 120 m2 trong một hẻm nhỏ ở quận Tân Phú. Tôi mua năm 2005, hết 50 cây vàng, tính ra tiền mặt khoảng 500 triệu, định chờ lên giá sẽ bán đi vì tôi vẫn sống cùng mẹ trong một ngôi nhà cấp bốn có gác lửng trên diện tích đất 30m2. Các anh chị của tôi đều lập gia đình riêng, chỉ còn mình tôi ở với mẹ.

Năm 2010, tôi chuẩn bị lấy vợ, sẵn miếng đất bán mãi không được, tôi quyết định xây nhà vì cảm thấy ba người sống trong cái nhà 30m2 kia sẽ rất chật, chưa kể sau này chúng tôi còn sinh con. Hơn nữa, tôi đặc biệt không thích hàng xóm ở đây, dân trí thấp, nhậu nhẹt tối ngày, mỗi lần nhậu là một lần lấn chiếm hẻm nhỏ.

Tôi làm công việc thiết kế đồ họa nhưng không thích ngồi văn phòng nên thu nhập không cao, năm 2010, lương tôi chỉ khoảng 4-5 triệu, vừa đủ tiêu vặt. Mẹ tôi có lương hưu và có dãy nhà trọ nên bà vẫn cho tôi ăn miễn phí. Tôi vẫn ấp ủ ý định đứng ra kinh doanh riêng mà mảnh đất thì mãi không bán được. Thỉnh thoảng có việc lớn, tôi lại thế chấp mảnh đất này để vay vốn ngân hàng nhưng về cơ bản vẫn chưa thành công. Khi quyết định xây nhà trên miếng đất mãi không bán được, tôi chỉ có trong tay khoảng 100 triệu. Thiếu tiền xây nhà, tôi kêu gọi viện trợ từ mẹ.

Mẹ khuyên chỉ nên xây một nửa để ở, một nửa nên xây phòng trọ cho thuê, như thế tôi sẽ kiếm được vài triệu mỗi tháng, ngoài ra còn có tiền dư để kinh doanh. Tôi tất nhiên là không đồng ý vì rất ghét ở chung với người khác. Lúc tôi ngồi với ông thợ xây ước tính chi phí hết khoảng hơn 200 triệu, nhưng đến khi công trình hoàn thành, tính ra tổng chi phí đội lên hơn 500. Thiết bị nội thất nào tôi cũng muốn chọn đồ xịn. Ban đầu tôi định làm 2 tầng nhưng về sau tôi quyết định xây thêm một tum nhỏ trên tầng 3 để làm phòng thờ, làm sân phơi và đặt bộ bàn ghế đá để ngồi uống cà phê mỗi sáng.

Trên toàn bộ miếng đất 120m2, tôi để 30m2 làm hai khoảnh sân vườn phía trước và phía sau nhà. Tầng một gồm một phòng khách, một phòng ngủ dành cho mẹ và nhà bếp. Tầng 2 là hai phòng ngủ và một phòng làm việc, một phòng chơi thể thao nhỏ.

Có nhà mới, tôi cũng sắm thêm vài món đồ, hết khoảng 50 triệu nữa. Mẹ rút hết tiết kiệm cho tôi 200 triệu, số tiền thiếu tôi đi vay bà dì.

Ngôi nhà xây ròng rã 5 tháng mới xong. Sau đó nửa năm thì tôi cưới vợ, mẹ không thích về ở cùng, bảo để hai vợ chồng tự do. Bà cũng quen với hàng xóm ở căn nhà cũ rồi nên không muốn xa họ.

Cuối năm 2013, chúng tôi sinh con. Cho đến bây giờ thì bé vẫn ở chung phòng với bố mẹ. Vậy là dù xây nhà to nhưng thực tế gia đình tôi chỉ sinh hoạt ở phòng ngủ lớn, phòng làm việc. Hai phòng ngủ còn lại bỏ không. Bếp tuần nấu được vài bữa vì cuối tuần chúng tôi hay về nhà mẹ, sáng trưa ăn ở ngoài. Phòng khách cũng ít được sử dụng vì chủ nhà đi suốt thì lấy đâu khách đến. Tết vợ chồng tôi cũng đóng cửa về quê. Phòng tập thể thao cũng bỏ không vì tôi cũng không thích tập ở nhà. Nhà tôi có ba cái toilet nhưng cả nhà thường chỉ dùng một cái.

Nếu kinh tế của chúng tôi khá giả thì cái nhà to cũng chẳng có vấn đề gì, nhưng thực sự vợ chồng tôi kiếm tiền chỉ đủ tiêu. Nhà to đồng nghĩa với hệ thống điện nước tốn kém, mỗi tháng chúng tôi tốn hơn triệu tiền điện và nước dù chỉ có một cái điều hòa ở phòng ngủ và cũng chỉ bật vài giờ lúc mới đi ngủ. Vợ chồng tôi bận mải công việc, 7 giờ tối mới về nhà, hôm nào lau dọn toàn bộ cái nhà thì 11 giờ đêm mới được nghỉ. Vì thế, chúng tôi thường chỉ dọn mỗi phòng ngủ và phòng làm việc nên nhà tương đối bẩn. Mảnh vườn nhỏ ngoài sân cũng để cỏ mọc hoang.

Giữa năm 2014, nhà dì có việc, tôi phải vay ngân hàng để lấy tiền trả cho dì. Tôi vay 4 năm, mỗi tháng cả gốc và lãi cũng 6-7 triệu nên vợ chồng càng bí tiền, nhiều lúc hục hoặc với nhau. Thiếu tiền nên dù lớn tuổi mà chúng tôi cũng không dám sinh thêm con.

Đến bây giờ thì tôi đã trả gần hết khoản nợ ngân hàng, nhưng thú thực tiền để làm ăn thì không có. Không yêu công việc mình làm nên tôi mãi không thăng tiến được, cũng chuyển việc vài ba chỗ, 40 tuổi mà vẫn còn là ‘lính quèn’. Tôi đang dành thời gian đi học thêm về kinh tế và bất động sản. Vợ chồng tôi đang tính bán nhà, mua căn nhỏ hơn để ở, lấy tiền dư đi làm ăn. 40 tuổi khởi nghiệp kể cũng hơi muộn nhưng tôi không muốn cuộc sống cứ luẩn quẩn vì thiếu tiền nữa.