Một trang trại tại Phú Xuyên, Hà Nội mỗi năm có thể thu lợi từ 900 triệu đến 1,1 tỷ đồng do nuôi 300 con don sinh sản và thương phẩm.
Từ một loài động vật hoang dã khó thuần có họ với loài nhím, ít người biết đến, qua bàn tay của chị Trần Thị Mai Phương (Phú Xuyên, Hà Nội), con don đã trở thành một loại đặc sản được nhiều người yêu thích với giá trị dinh dưỡng và giá trị kinh tế cao.
Đặc điểm để phân biệt với nhím là don nhỏ hơn nhím và có đuôi, lông gai trâm thô, ngắn và dẹp (không tròn như nhím). Chăn nuôi don mang lại hiệu quả cao vì chúng vẫn giữ được gen tự nhiên hoang dã, sức đề kháng chống lại dịch bệnh tốt nên hầu như không cần dùng đến bất cứ loại thuốc thú y nào. Thức ăn của don khá đơn giản và dễ kiếm được ngoài thiên nhiên, chủ yếu là các loại rau củ quả như: Bí ngô, cà rốt, chuối, dưa hấu…
Don cũng là loài thú đặc sản nhỏ, chỉ nặng 5 đến 7 kg.Theo chị Phương, don có trọng lượng trung bình từ 5-7 kg.
Chị Phương cho biết thêm, một số bệnh thường gặp của don chủ yếu về đường tiêu hoá, cách chữa đơn giản bằng chuối xanh hoặc hồng xiêm xanh, hỗ trợ thêm thuốc với trường hợp bị nặng nên tách đàn những con bị bệnh để điều trị khỏi hẳn mới cho nhập đàn.
Bệnh đường ruột thường do khẩu phần thức ăn cung cấp không đầy đủ thành phần và giá trị dinh dưỡng nên don có thể bị tiêu chảy. Để phòng bệnh tiêu chảy, không nên sử dụng các loại thức ăn ôi thiu, ẩm mốc, khẩu phần thức ăn phải phong phú và đa dạng.
Là người đã có hơn 10 năm kinh nghiệm chăn nuôi động vật sinh sản và thương phẩm, chị Phương nhận ra don dễ nuôi hơn so với các loài thú khác như nhím cùng họ. Khu vực nuôi don cũng đơn giản, chuồng trệt xuống đất chiều ngang 2m rộng 1m kết hợp bố trí 1 đến 2 bệ cách đất 40 cm mục đích để don có chỗ trú khi trời nóng, dọn dẹp vệ sinh thuận tiện, với diện tích từ 2 đến 4 m2 mật độ nuôi 4 đực 6 con cái hoặc 2 đực 4 cái.
Chị Phương chia sẻ thêm, vấn đề môi trường khi nuôi don cũng không quá bận tâm. Don tiêu hoá ra phân khô, lại ít bài tiết nên khu chuồng trại chăn nuôi lúc nào cũng khô ráo, chính vì vậy không làm ảnh hưởng đến môi trường xung quanh và có thể nuôi ở không gian hẹp và gần khu vực sinh sống.
Với quy mô chăn nuôi rộng 100m2, xây ô chuồng lưới nuôi 300 con don trung bình một năm trừ hết các chi phí mô hình mang lại lợi nhuận 900 triệu đến 1,1 tỷ đồng.
Cách xây ô chuồng giúp hộ chăn nuôi dễ dàng lựa chọn những con don đạt tiêu chuẩn sinh sản, cũng như cung cấp cho bà con có nhu cầu chăn nuôi. Những don con không đạt tiêu chuẩn sinh sản sẽ được chuyển sang nuôi thương phẩm, thời gian để được xuất thương phẩm là khoảng từ 8 tháng tuổi trở lên. Don đẻ 2 lứa trong 1 năm, mỗi lứa từ 2 đến 4 con.
Chủ trang trại cho biết thêm, thịt con don được giới nhà giàu rất ưu chuộng, bởi thịt don không chứa cholesterol, có tác dụng nhuận tràng. Bên cạnh đó giá trị của dạ dày con don rất cao có thể lên tới 2 triệu đồng 1 cái, được dùng để chữa bệnh đau dạ dày mãn tính lâu năm.
Don mang lại giá trị kinh tế khá cao, với giá thị trường hiện tại trang trại đang bán 1 đôi: don giống nhỏ 10 triệu đồng, don hậu bị 16 -17 triệu đồng, don sinh sản 22 triệu đồng. Don thương phẩm tốt nhất đạt trọng lượng đạt 3 đến 5kg/1 con, với giá bán hiện nay luôn dao động từ 2 triệu đồng/kg trở lên.
Hiện nay chăn nuôi don cần đăng ký giấy phép chăn nuôi động vật rừng thông thường, do vậy nếu bà con muốn chăn nuôi nên trực tiếp đến xem, mua con giống tại những trại có giấy nguồn gốc xuất xứ rõ ràng.