Gần 40 năm nay gia đình ông Lê Sỹ Ngũ đã nhiều gửi đơn đến các cơ quan chức năng để đòi lại mảnh đất của gia đình cho người bạn ở nhờ. Trao đổi với Báo Thanh tra, ông Ngũ cho biết, người bạn năm đó ở nhờ trên mảnh đất đã chết, nhà thì để hoang bao năm nay nhưng các con của bạn không trả.

Thua kiện mất đất vì cho bạn ở nhờ?

Năm 1970, vợ chồng ông Ngũ được bố mẹ cho đất ra ở riêng.

Đến năm 1978, thấy bạn là ông Thái Lam Hồng không có nhà, đến xin ở nhờ, hai vợ chồng ông đồng ý. Sau đó, ông Hồng đã dựng ngôi nhà cấp 4 lên ở tạm.

Đến năm 1982, vợ chồng ông Ngũ và bà Liên ly hôn. Sau khi phân chia tài sản, phần diện tích đất mà gia đình cho ông Hồng ở nhờ là phần của bà Liên.

Cùng thời gian, hai bên đã xảy ra tranh chấp, thậm chí xô xát khi các con ông Hồng góp tiền xây lại ngôi nhà cũ bị đổ sau đợt bão.

Năm 1983, bà Liên làm đơn khởi kiện ông Hồng và yêu cầu không được tiếp tục làm nhà trên phần đất gia đình đã cho mượn trước đây đồng thời phải bồi thường tiền thuốc men viện phí.

Tại Bản án dân sự sơ thẩm số 05 ngày 12/12/1983, TAND huyện Đô Lương đã quyết định buộc ông Hồng phải di dời nhà khỏi mảnh đất mà bà Liên đang ở.

Sau đó, ông Hồng không hề kháng cáo.

Tại Bản án dân sự phúc thẩm số 06 ngày 25/02/1984 của TAND Nghệ Tĩnh ( nay là Nghệ An) đã quyết định hủy án sơ thẩm và đình chỉ vụ việc với lý do ông Ngũ, bà Liên và ông Hồng và thỏa thuận có lập giấy cam đoan về việc giải quyết vụ án.

Tuy nhiên, trong giấy cam đoan, ông Ngũ không thừa nhận đã bán hay cho ông Hồng mà chỉ đồng ý ông Hồng tiếp tục ở như trước. Bà Liên trước khi về nhà ngoại đã để lại toàn bộ đất đai nhà cửa cho ông Ngũ và con trai.

Màn “lật kèo”của gia đình ở nhờ cùng bản án sơ thẩm TAND tỉnh Nghệ An

Năm 1999, ông Hồng chết, các con ông đi làm ăn xa nên đã nhờ ông Lê Công Hoa trông coi hộ.

Ông Ngũ thấy rằng các con mình đã trưởng thành và nói chuyện với ông Hoa trao đổi với ông Thái Lam Dũng – con trai ông Hồng – tháo dỡ tài sản và trả lại đất cho gia đình. Mặc dù đã nhiều lần đòi nhưng phía ông Dũng không trả lời.

Hiện ông Ngũ đã già, sức khỏe ngày càng yếu đi, chẳng mong gì hơn ngoài việc Tòa án Cấp cao tại Hà Nội xét xử công minh để gia đình sớm ổn định cuộc sống

Năm 2000, ông Ngũ và Tăng Thị Thìn (vợ 2 của ông Ngũ) đã được UBND huyện Đô Lương cấp giấy chứng nhận quyền sử sụng đất với tổng diện tích 300m2 và được cấp đổi vào năm 2010 với diện tích 354m2.

Cho đến năm 2011, vợ chồng ông Ngũ tách một phần thửa đất cho con trai cả. Còn lại 239m2 là vợ chồng ông ở ổn định từ đó đến nay.

Năm 2006, ông Ngũ tiếp tục làm đơn gửi lên cơ quan chức năng yêu cầu phía gia đình nhà mượn, đất phải trả lại cho gia đình.

Về phía UBND xã Lưu Sơn, không những gửi nhiều công văn, giấy mời mà còn đăng tải thông tin 3 số liên tiếp lên Báo Pháp luật Việt Nam yêu cầu ông Dũng cùng các con ông Hồng về địa phương để phối hợp giải quyết. Tuy nhiên, UBND xã cũng không nhận được bất cứ câu trả lời nào từ phía các con ông Hồng.

Nhận thấy sự việc phức tạp, kéo dài, UBND xã đã kiến nghị lên UBND huyện Đô Lương cùng các ngành có liên quan để đưa ra giải pháp giải quyết. Cùng với đó, UBND xã đề nghị ông Ngũ gửi đơn ra tòa giải quyết theo đúng với quy định của pháp luật.

Không những không trả đất mà các con ông Hồng lại khẳng định toàn bộ diện tích đang tranh chấp là của bố mẹ ổn định sử dụng liên tục ngay tình từ năm 1978 và giờ ông Hồng chết thì đó là tài sản thừa kế để lại cho các 8 anh chị em. Hơn nữa còn yêu cầu tòa hủy 02 giấy chứng nhận quyền sử sụng đất mà trước đó UBND huyện Đô Lương đã khẳng định cấp cho gia đình ông Ngũ là đúng trình tự, đúng quy định của pháp luật.

Tiếp tục cho rằng mình đúng, ông Ngụ làm đơn gửi lên TAND tỉnh Nghệ An.

Dù đã có đầy đủ giấy tờ chứng minh cùng xác nhận của địa phương trước đó về nguồn gốc đất cũng như sau 3 lần biến động về sử dụng đất, nhưng kết luận ở Bản án dân sự sơ thẩm số 16/2020/DS-ST ngày 29/9/2020 của TAND tỉnh Nghệ An yêu cầu UBND huyện Đô Lương hủy Giấy chứng nhận quyền sử sụng đất số BB 884186 ngày 22/2/2011 đã cấp cho vợ chồng ông trước đó với lý do: Phần tài sản là ngôi nhà cấp 4 của ông Hồng nằm trên cùng thửa đất mà UBND xã Lưu Sơn và UBND huyện Đô Lương đã vi phạm về thủ tục cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, làm ảnh hưởng đến quyền lợi hợp pháp của gia đình ông Hồng.

Bản án sơ thẩm số 16 căn cứ xác định thời gian sinh sống của gia đình ông Hồng và có nhiều công sức trong việc bảo quản, duy trì, tôn tạo làm tăng giá trị của thửa đất đang tranh chấp. Mặt khác, trên thửa đất có ngôi nhà xây dựng kiên cố là nơi thờ cúng của ông bà tổ tiên gia đình, tháo đi sẽ làm mất hết giá trị, công năng sử dụng của ngôi nhà và để tạm giao cho các con của ông Hồng được sử dụng 58,8m3. Các con ông Hồng có trách nhiệm trả cho ông Ngũ số tiền chênh lệch mà ngôi nhà đang nằm trên là 87.500.000 nghìn đồng.

Trải qua gần 40 năm với nhiều công văn đề nghị của chính quyền địa phương cùng với các phiên tòa, những tưởng rằng vụ tranh chấp đã khép lại khi nguyên đơn có đầy đủ căn cứ chứng minh mảnh đất cho mượn thuộc quyền sở hữu của gia đình. Thấy rằng Bản án số 16/2020/DS-ST ngày 29/9/2020 chưa công bằng với gia đình nên ngày 10/10/2020 ông Ngũ tiếp tục làm đơn kháng cao tới Tòa án Cấp cao tại Hà Nội.

Ngày 28/10/2020, Viện KSND Cấp cao tại Hà Nội ra Quyết định số 47/QĐ-NPT-VC1- DS kháng nghị Bản án dân sự sơ thẩm số 16/2020/DS-ST ngày 29/9/2020 của TAND tỉnh Nghệ An, vì nhận thấy bản án sơ thẩm có những vi phạm về tố tụng, thu thập và đánh giá chứng cứ ảnh hưởng đến quyền và hợp pháp của các đương sự.

Ông Lê Sỹ Ngũ cho biết, từ việc giúp đỡ bạn, cho bạn dựng nhà ở nhờ trên đất do bố mẹ để lại, nay có nguy cơ bị chiếm dụng mất đất trong khi có đủ căn cứ để chứng nguồn gốc đất cũng như nghĩa vụ nộp thuế đất. Hiện ông Ngũ đã già, sức khỏe ngày càng yếu đi, chẳng mong gì hơn ngoài việc Tòa án Cấp cao tại Hà Nội xét xử công minh để gia đình sớm ổn định cuộc sống.