Tục ngữ xưa có câu: “Đừng dạy con trước bữa ăn và đừng dạy vợ trước khi đi ngủ.” Nó có hàm ý rằng: Là cha mẹ, bạn không thể mắng con trước khi ăn, để cho bữa ăn ngon miệng; cũng đừng dạy vợ trước khi ngủ để cùng nhau được yên giấc nồng.

Lời răn dạy ẩn chứa sự khôn ngoan trong ứng xử, cũng là trí huệ đúc kết của người xưa lưu lại cho đến nay vẫn còn nguyên giá trị.

Thực ra, không chỉ bó hẹp rằng không mắng con trước bữa ăn hay không nói vợ trước khi ngủ, mà hàm ý của người xưa là khi giáo huấn con, hay thảo luận với vợ cần chú ý thời điểm và không gian phù hợp.

Không nên mắng con trước bữa ăn

Trẻ con vốn tính hay nghịch ngợm, ngây thơ và đôi lúc chưa biết sợ hãi, nhiều khi làm những việc khiến cha mẹ đau đầu.

“Không mắng con trước bữa ăn” dễ hiểu theo nghĩa đen, nghĩa là không được mắng, hoặc dạy dỗ nghiêm khắc trẻ nhỏ trước khi ăn. Tại sao vậy?

Trẻ con dễ sợ sệt hoặc buồn tức ảnh hưởng tâm lý, ăn không ngon miệng, ăn ít, đồ ăn vào dạ dày khó hấp thu dinh dưỡng, ảnh hưởng tới dạ dày. Lâu dần sẽ hình thành một loại áp lực vô hình, có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của thể chất và tinh thần.

Cha mẹ nên dạy con, hướng dẫn con, nhắc nhở con bất cứ lúc nào trong cuộc sống hàng ngày, đó là điều đương nhiên. Nhưng không nên dạy con trước khi ăn, càng không nên khiển trách chúng trước giờ dùng bữa. Trẻ đang trong giai đoạn phát triển cơ thể cần được cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng, ăn đủ chất và ngon miệng là là những yếu tố đầu tiên.

Không nên dạy vợ trước khi ngủ

Người xưa thường nói “tu trăm năm mới được cùng thuyền, tu ngàn năm mới có thể ngủ chung”, nên vợ thành chồng là nhân duyên trời định.

Theo quan niệm ngày xưa, người chồng là trụ cột trong gia đình, lo toan việc lớn, còn người vợ lo việc sinh nở và chu toàn mọi việc trong nhà.

Khi chồng nóng giận nặng lời thì vợ phải biết nhẫn nhịn và tìm cách lựa lời khuyên nhủ, hoặc khi chồng khuyên bảo hay chỉ dạy điều gì thì vợ phải biết lắng nghe.

Tuy nhiên dạy bảo cũng vậy mà khuyên nhủ cũng vậy, cần chọn thời điểm phù hợp để những lời khuyên bảo đó được người nghe tiếp thụ tốt nhất.

“Không nên dạy vợ trước khi đi ngủ” cũng dễ hiểu theo nghĩa đen, là chồng không được mắng mỏ vợ trước khi đi ngủ, để giấc ngủ được trọn vẹn.

Thông thường, trước giờ đi ngủ là thời điểm hai vợ chồng có không gian riêng. Những rắc rối trong ngày, hai người sẽ nói lại với nhau trước khi đi ngủ và nói về những trải nghiệm của bản thân trong ngày. Trong quá trình trao đổi có thể xảy ra một số khác biệt, xích mích, nặng thì thậm chí tranh luận cãi vã.

Nếu không may cãi nhau vào thời điểm này, những người đàn ông thông thường nhanh giận nhanh xuôi, sau cuộc cãi vã thì quên mất, xoay người là chìm vào giấc ngủ.

Nhưng đối với một người phụ nữ tinh tế, cô ấy sẽ nhiều lần nghĩ về việc mình đã làm sai, hoặc chồng đã làm sai điều gì đó nhưng không sửa. Trằn trọc, khó ngủ, suy nghĩ miên man, có khi trong mơ cũng phảng phất những lời nói nặng nề với nhau lúc cãi cọ.

Sáng hôm sau dậy muộn, mệt mỏi, thần sắc không tốt, ảnh hưởng đến tâm lý và công việc. Tình trạng diễn ra lâu, có khi muốn thu dọn đồ đạc về nhà bố mẹ đẻ nghỉ ngơi tĩnh dưỡng một thời gian.

Tranh luận trước khi đi ngủ chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến tâm trạng và ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng giấc ngủ, gây bất lợi cho cuộc sống và công việc của ngày hôm sau, chính vì vậy chúng ta mới nói “không nên dạy vợ trước khi đi ngủ”.

Ngày nay, rất nhiều đôi vợ chồng trẻ sống không hạnh phúc trọn vẹn, theo thời gian xảy ra tranh luận nhỏ, cãi vã lớn. Người xưa thường nói “tu trăm năm mới được cùng thuyền, tu ngàn năm mới có thể ngủ chung”. Đã thành vợ chồng là khéo léo sắp đặt của duyên số, phải quan tâm nhau, hãy trân trọng cuộc hôn nhân gian khó này.

Hầu hết các gia đình Việt Nam đều có truyền thống tốt đẹp là cùng ăn cơm chung. Trong mỗi bữa cơm gia đình, mọi người ngồi quây quần quanh một mâm cơm, từ ông bà, cha mẹ, con cái, cháu chắt cùng ăn cơm với nhau.

Bữa cơm là lúc cả nhà có mặt ngồi quây quần quanh mâm cơm, mọi người vừa ăn vừa trò chuyện, mẹ hỏi con, cháu hỏi bà ríu rít; không khí ấm cúng của mâm cơm gia đình.

Những bữa cơm gia đình quan trọng không ở chỗ nhiều món ăn ngon mà là ở không khí đầm ấm, tuy có khi chỉ là bát canh rau muống luộc, chút dưa tương, không thịt, không cá, nhưng đầy đủ mọi thành viên trong gia đình…

Những giây phút cùng nhau tận hưởng, chìm đắm trong tình yêu thương, niềm hạnh phúc gia đình mới là mục đích chính của bữa cơm sum vầy chứ không hẳn là vì món ăn ngon. Đó là ý nghĩa đích thực và sâu sắc của mâm cơm gia đình.

Giấc ngủ cũng có ý nghĩa quan trọng không kém, thông thường chúng ta dành khoảng 1/3 thời gian của mình trong phòng ngủ. Đây là khoảng thời gian để bạn có thể hồi phục lại năng lượng đã mất sau một ngày dài hoạt động. Một giấc ngủ ngon sẽ đóng vai trò quan trọng trong quá trình sống của mỗi người.

Giấc ngủ cũng có tác động trực tiếp đến tinh thần của bạn. Nếu ngủ ngon giấc, bạn sẽ cảm thấy luôn tỉnh táo và thoải mái vào ngày hôm sau. Năng lượng tuyệt vời sẽ giúp bạn giảm căng thẳng mệt mỏi, và hoàn thành tốt công việc của mình.

Trước giờ ăn hay giấc ngủ, không làm việc dễ gây tổn thương nhau

Bữa ăn và giấc ngủ đều quan trọng như vậy, nên chúng ta tránh những lời lẽ hay việc làm nào ảnh hưởng đến chúng.

Câu tục ngữ: “Đừng dạy con trước bữa ăn và đừng dạy vợ trước khi đi ngủ”, chúng ta còn hiểu đảo lại, là không nên dạy con cả trước khi chúng ngủ để chúng có thể ngủ ngon, không dạy vợ trước bữa ăn để giữ không khí vui vẻ trong gia đình.

Vậy là trước giờ ăn hay giấc ngủ, chúng ta hết sức tránh, không làm việc dễ gây tổn thương nhau. Và hơn thế nữa, cho dù là lời dạy bảo, giáo huấn, khuyên răn, hay đơn giản là chia sẻ kinh nghiệm sống, chúng ta cũng cần chọn thời điểm và không gian phù hợp, để lời góp ý đạt hiệu quả tốt hơn, và tránh làm tổn thương những người xung quanh…