Nuôi dạy con là khóa học cả đời của các bậc làm cha, làm mẹ. Làm thế nào nuôi dưỡng nên một đứa trẻ tử tế và tài giỏi là một điều không phải dễ dàng. Dưới đây là 30 lời khuyên được cổ nhân đúc kết, có ích trong quá trình nuôi dạy con trẻ.

1. Nuôi con trai mà không dạy dỗ chẳng khác nào nuôi lừa, nuôi con gái mà không dưỡng dục chẳng khác nào nuôi heo. Về nuôi dạy con trai, con gái. Cổ nhân có kinh nghiệm: Giàu nuôi thêm con gái, nghèo nuôi thêm con trai, ý tứ rằng: Khi gia đình có điều kiện thì sinh thêm con gái, con gái được nuôi dưỡng trong gia đình giàu có sẽ có điều kiện học hỏi, mở mang trí thức, rất có lợi cho tương lai sau này. Con trai sinh ra và lớn lên trong gia đình nghèo khó sẽ hun đúc nên ý chí kiên cường, phấn đầu và vươn lên.

2. Giàu có mà không dạy con, tiền bạc và ngũ cốc nhiều đến mấy cũng hết. Phú quý mà không dạy con, vinh quang đến mấy cũng không lâu dài.

3. Lập thân lập nghiệp thì phải đọc sách, tất cả đều cần phải có trình tự. Học tập cả đời sẽ mang đến cho con cuộc sống tràn đầy màu sắc, nội tâm phong phú, dồi dào.

4. Trẻ nhỏ nếu kiêu căng, bướng bỉnh và ngạo mạn, thực chất đã đánh mất trái tim chân thành của chính mình.

5. Muốn con cái hiếu thuận với mình, thì trước tiên bản thân cần phải hiếu thuận, yêu thương và săn sóc bố mẹ của mình. Đó gọi là “Nhân quả báo ứng”.

6. Mưu tính trong lòng ắt không thể trái lại với luân thường đạo lý. Ngôn hành phải lưu lại để làm gương cho con cháu.

7. Con cháu tự có phúc của con cháu, đừng vì yêu thương và cưng chiều quá mức mà làm “trâu ngựa” cho chúng suốt đời.

8. Ai cũng hy vọng con cháu mình làm quan lớn, phát đại tài. Nhưng so với nhân phẩm cao quý và sống thấu tỏ đạo lý, thì quý giá hơn nhiều.

9. Sinh con ra trong nhung lụa cũng là một ‘thiệt thòi’ lớn đối với chúng, cha mẹ để con trở thành những “công tử bột”, nhiễm thói “giàu có”, ngày một trở nên kiêu căng và mạo mạn, thì khó mà có hy vọng thành công.

10. “Bách thiện hiếu vi tiên”, trăm cái thiện thì hiếu thảo đứng đầu. Bởi vậy, thờ Thần mà bất hiếu với cha mẹ cũng vô ích. Đầu có đội bao nhiêu vương miện nhưng bất hiếu với cha mẹ cũng bằng như không.

11. Cha con hòa thuận gia đình bất bại, anh em hòa thuận, gia đình đoàn kết, vợ chồng hòa thuận thì gia đình hưng vượng. “Gia hòa vạn sự an”, gia đình hòa thuận với nhau, mọi sự đều bình an, thuận lợi và may mắn

12. Vợ hiền thì chồng ít gặp họa, con cái hiếu thảo, dễ thành tài.

13. Kính thầy trọng Đạo, yêu dân chúng, gần người nhân hậu. Trong cảnh phú quý, ấm no, cần phải thương xót kẻ bần hàn, hèn mọn.

14. Bà con xa không bằng láng giềng gần. Dạy con cư xử tốt đẹp với hàng xóm, cũng là cách để khiến cuộc sống gia đình và các mối QH trở nên thuận lợi.

15. Dạy con cách yêu thương kẻ yếu, không cậy quyền thế để ức hiếp những đứa trẻ mồ côi hay góa bụa, đừng vì lòng tham mà giết hại súc vật.

16. Tiền tài như rác rưởi, nhân nghĩa như kim cương. Làm người, lòng nhân nghĩa, chính trực quý giá hơn hết thảy.

17. Của cải là vật vô tình, nếu con càng xem trọng nó, nó lại càng làm con tổn thương.

18. Một người không có chữ Tín, mọi sự việc chỉ là giả dối, hư vô.

19. Từ thanh đạm trở thành xa hoa thì dễ, từ xa hoa trở nên thanh đạm mới khó.

20. Sách là người bạn thân thiết nhất của con. Đọc sách phải dụng tâm, dụng ý. Một chữ đáng giá ngàn vàng.

21. Kế hoạch của một năm là vào mùa xuân, và kế hoạch của một ngày là vào buổi sáng. Thức dậy vào lúc bình minh, quét sân vào buổi sáng, đó là kế hoạch lý tưởng nhất của một ngày.

22. Người biết xấu hổ mới có tiến bộ.

23. Đừng dùng sức mạnh của bản thân để uốn nắn khuyết điểm của người khác, và đừng dung túng cho sự vụng về của bản thân và trốn tránh khả năng của người khác.

24. Trí huệ cuộc sống chính là: Ngồi thiền nghĩ về những lỗi lầm của mình và không nói về những thiếu sót của người khác.

25. Khi nói chuyện hãy thường dùng “chúng ta” làm chủ ngữ, không nhất thiết phải dùng ngôi thứ nhất là “Tôi”. Muốn đi nhanh thì hãy đi một mình, nhưng muốn đi xa thì hãy đi cùng mọi người.

26. Quân tử thành tựu điều tốt cho người, đừng bao giờ nghị luận hay nói lời xấu sau lưng người khác. Hãy luôn nhớ rằng: Họa từ miệng mà ra.

27. Đừng coi lòng tốt của người khác đối với con là điều hiển nhiên, hãy biết cách biết ơn. Học cách cảm ơn những người luôn âm thầm giúp đỡ con, và cũng đừng quên cảm ơn những người đối xử không tốt với con, bởi họ đã dạy con bài học về sự ‘trưởng thành’.

28. Tự học cách nhìn lại bản thân, phê bình bản thân sẽ khiến người khác cảm phục, tin tưởng con. Tự bản thân khoe khoang, kiêu ngạo thì ngược lại.

29. Đừng chỉ nói mà không học cách lắng nghe. Lắng nghe người khác nói cũng là một loại tu dưỡng.

30. Đừng mong đợi tất cả mọi người đều thích bạn, điều đó là không thể, nếu đa số mọi người đều thích bạn, thì đó chính là thành công của bạn.